Anlam arayışı

İstatistikler 2020 yılında iş dünyasının yüzde 35’ini Z kuşağının oluşturacağını söylüyorlar. Bu bilgiyi değerlendirmemiz gerekiyor. Tabii iş dünyasında kalmaya niyetimiz varsaJ Daha düne kadar Y kuşağının varlığını tartışırken Z’lere alışmak sanıldığı kadar kolay değil. Çalışan bağlılığı yaratmak için değer ve anlam bulunacak bir iş ortamı oluşturmak artık kritik önem taşıyor. Çünkü yeni nesil anlam arayışında.

Ücret motivasyonu out!
Bağlılığı sağlayan faktörler organizasyona, kuşaklara ve rollere göre farklılık gösteriyor. Bu konunun birçok değişkeni olduğunu bilmemiz çok önemli. Tüm motivasyon motifleri herkes, her şirket ve her rol için aynı değeri taşımıyor. Fakat üç faktör var ki, bu üç faktör nesillerden, sektörlerden ve demografik yapıdan bağımsız hep çok büyük etki yaratıyor: Liderlik, şirketin kişiye sunduğu öğrenme ve gelişim olanakları, yapılan işte bulunan anlam ve değer. Tüm zamanlarda en büyük farkı yaratan muhteşem üçlü formül bence bu. Yüksek ücretin, herkesi her yerde tutacağına ilişkin inançlar kelimenin tam anlamıyla out oldu. Doğru işe doğru kişiyi doğru ücretle alacağız ama onu bizimle yarışta tutacak tek motivasyonun bu olacağını düşünmeyeceğiz.

Üçlü formül
Bu üçlü formülün liderlik ve öğrenme/gelişim olanakları üzerinde bolca konuşuyoruz. Çünkü hem liderliğin hem de öğrenme gelişim olanaklarının somut yanları var. Anlam ve değer yaratma/bulma öğesi ise formülün en sofistike yönü. Herkesin değerlerinin farklı olduğu düşünülürse ortak anlamı ve değeri oluşturmak sizce de zor değil mi? İşte tam bu sebeple asıl amacın değer ve anlamların hizalanması olduğunu bilmeliyiz. Hizalanmak deyimi son 5-6 yıldır iş dünyasının sıklıkla kullandığı bir terim. Çünkü değiştirmek, bir şeyi diğerine uydurmak hem daha zor hem de insanın kendine ait değerlerini yitirmesi tehlikesi taşıdığı için doğru değil. Önemli olan bireysel iletişimden, kurumsal hayata kadar her anlamda birbirimize hizalanmayı başarabilmek. Gerçek bir bağlantı duygusu oluşturan şey, ortak amaç, hizalı değerler bunlar kanalıyla ortaya çıkan “yaptığım işte anlam var” cümlesi olabilir. Neye hizmet ettiğimi biliyorum, ortaya konan değerler benim değerlerimle hizalı ve bunun benim için anlamı var. Eğer çalışan kendi kendine bu noktaya geliyorsa işte bu çok kıymetli.

Neyi değiştiriyorsun?
Çalışanların her birinin yaptığı şeyin işteki etkisini bilmesini sağlamakla işe başlayabilirsiniz. Kimse bütünün işe yaramaz bir parçası değildir. Daha doğrusu, hiçbir karar vericinin bütünün içinde işe yaramaz parçalar bulundurma lüksü yoktur. Biri varsa, değeri de vardır, orada olmasının bir anlamı vardır ve bunu ona hissettirmek bir liderlik meselesidir. Santralde görev yapan kişiden başlayarak her pozisyondaki insan için bunu değerlendirin. Birinin yaptığı işin, toplam işe etkisini bulmakta zorlanıyorsanız, onun varlığından önce pozisyonun varlığını sorgulayın ve işini onun için daha anlamlı hale getirecek düzenlemeleri yapın. İnsandan vazgeçmek son nokta olmalı.

Her bir insan bütünün içindeki önemini bildiğinde bağlılık tohumları atılabilir.

Değerlerin hizalanması
Herkesin aynı amaçta birleşmesi, değerlerin hizalanması ile verimlilik kazanır. Şirketin değerlerini ortaya koyması yazılı bir dokümanın duvara asılmasından veya internet sitesinde yayınlanmasından ibaret olamaz. Değerlerinizi günlük hayata yansıtır ve arkalarında durursanız anlam kazanırlar. Etik değerlerimiz diye hikayeler yazıp, etik dışı hareketlere izin veremezsiniz. Cinsiyetçi söylemlere karşı olduğunuzu yayıp, cinsiyetçiliğe izin veremezsiniz. Adaletten söz edip, adaletsiz davranamazsınız. Tek bir örnek bile ışık hızıyla değerinizin altını boşaltır. Şirket değerlerinin sağlam durmadığı bir durumda insanların değerlerinin hizalanmasından söz edilemez. Burada kilit nokta gerçek ve sahip çıkılabilir değerlerle hareket etmeyi bir refleks haline getirmektir.

İşin özetinde, yeni nesil bir zamanlar çok da üzerinde durulmayan son derece hassas bir dengeyi yakalamak istiyor. Aradıkları anlam tam olarak bence bu. İçtenlik, formülün gizli malzemesi. Farkında mısınız bilmem ama organik büyümenin kıymetinden söz ediyoruz hep. Organik büyümeyi yaratan şey tam olarak içtenlik.

Çok kolay gibi görünüyor ama giderek zorlaşıyor.

Işık Şerifsoy